بررسی چالشها و فرصتهای صنعت فولاد در ۱۴۰۱

خبرنگار / مسعود رمضانی- در ادامه برنامه اولین روز از دوازدهمین همایش و نمایشگاه چشمانداز صنعت فولاد و سنگ آهن ایران با نگاهی به بازار که در هتل المپیک تهران برگزار شد، میزگردی با عنوان چالشها و فرصتهای صنعت فولاد در ۱۴۰۱ با حضور آقایان مصطفی موذنزاده، پیشکسوت صنعت فولاد، محمدحسین بصیری، مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان، محمدرضا بهرامن، رئیس خانه معدن ایران، محمد جعفر صالحی معاون خرید ذوب آهن اصفهان ، ناصر تقیزاده، مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو، رضا محتشمیپور، معاون معادن و فرآوری مواد وزارت صمت، محمد ابکا، رئیس هیئت مدیره شرکت مهندسی بینالمللی فولاد تکنیک، حسام مقدمعلی، معاون طرح های توسعه معادن و صنایع معدنی ایمیدرو برگزار شد.
کاهش میزان تولید فولاد خام در کشور
محمد ابکاء، رییس هیئت مدیره فولاد تکنیک در این میزگرد به مشکلات قطعی گاز در واحدهای فولادی اشاره کرد و افزود: قطعی گاز در واحدهای تولید آهن اسفنجی در فصل پاییز و همچنین مشکلات تأمین انرژی برق در فصل تابستان سبب شده تا میزان تولید فولاد خام در کشور کاهش یابد.
رئیس هیئتمدیره فولاد تکنیک ادامه داد: میزان تولیدات فولاد خام ما در سال ۱۴۰۰ حدود ۴۴.۳ میلیون تن بود که مشکلات محدودیت انرژی سبب کاهش میزان تولید شد
وی سرمایهگذاری در حوزه فولاد واحدهای فولادی را دچار عقبماندگی دانست و افزود: سرمایهگذاری در حوزه زیرساخت و تأمین انرژی بسیار عقبتر از سرمایهگذاری احداث واحدهای فولادی است و نیاز است تا در جهت توسعه صنعت گاز کشور ۸۰ میلیارد یورو سرمایهگذاری صورت پذیرد.
رئیس هیئتمدیره فولاد تکنیک میزان کل سرمایهگذاری بهمنظور شیرینسازی و انتقال آب ۹۰۰ میلیون مترمکعب آب در سال را ۴ میلیارد یورو ذکر کرد و گفت مصرف ظاهری فولاد ۱۷.۵ میلیون تن است که نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.
ابکا با اشاره به صادرات محصولات میانی زنجیره فولاد افزود: در سال گذشته میزان صادرات ما در کنسانتره و گندله ۱.۷ میلیون تن و در آهن اسفنجی ۱ میلیون تن بودن است.
تاثیرگذاری ذینفعان بر صنعت فولاد
رضا محتشمیپور، معاون معادن و فرآوری معدنی وزارت صمت نیز گفت: وزارت صمت به عنوان نماینده حاکمیت سهم بسیار بزرگی در برآیند نیروها دارد اما باید توجه کرد که عناصر دیگری نیز اثرگذار هستند
وی ادامه داد: صنعت فولاد یک شرکت نیست که یک متولی داشته باشد. یک بخش اقتصادی است که ذینفعانی دارد و برآیند تأثیرگذاری ذینفعان آن را به یک سمت میبرد.
محتشمی پور با اشاره به تعیین عوارض از سوی وزارت صمت گفت: خطاب به من گفتند اگر انرژی دست وزارت صمت نیست عوارض که دست وزارت است. در واقع همان عوارض هم کاملاً دست ما نیست که توضیحاتی دارد. وزارت نیرو کتباً به ما ابلاغ میکند که کاهش عرضه برق خواهیم داشت اما در مصاحبه عمومی عنوان میکند کمبودی وجود ندارد و ما در حال پیگیری این موضوع در سطوح مختلف هستیم.
معاون معادن و فرآوری معدنی وزارت صمت به کمبود انرژی اشاره کرد و افزود:مسئله اصلی ما در ماههای پیشرو افت جدی تولید فولاد به دلیل کمبود برق است و یکی از کارهایی که باید در دستور کار قرار گیرد کنترل جذابیتهای صادراتی است چرا که افزایش صادرات در یک دوره سبب کمبود تأمین فولاد در دوره بعد خواهد شد.
محتشمی پور لازمه توسعه فولاد را کیفی شدن آن عنوان کرد و افزود: در بخش فولاد باید سرمایهگذاریهای مناسب صورت پذیرد ضمن اینکه کاهش مصرف انرژی در عرضه محصول نیز باید موردتوجه قرار بگیرد ضمن اینکه بهمنظور ایجاد توازن ما نیازمند ابزارهای سیاستی مناسبی هستیم.
وی در ادامه با اشاره به توسعه فولاد گفت: توسعه صنعت فولاد در مناطق کم آب یک مسئله جدی به شمار میرود و در حال حاضر یکی از دغدغههای ما حفظ زنجیره ارزش است.
استفاده از مشاوران مدبر برای حل مشکلات
بصیری، مدیرعامل هلدینگ گسترش صنایع و معادن ماهان بر لزوم توسعه صنعت فولاد در کشور تأکید کرد و گفت: در توسعه صنعت فولاد حتماً باید به سمت توسعه فولاد کیفی حرکت کنیم.
بصیری با اشاره به چالشهای صنعت فولاد تصریح کرد: دولتها بهمنظور حل مشکلات باید نگرش و پارادایمهای خود را در تعامل با صنعت تغییر دهند و از آن حمایت کنند و نیاز است تا مسئولان برای تصمیمگیری در خصوص مسائل کلان صنعت فولاد از مشورت نخبگان و بزرگان بخش خصوصی هم بهره بگیرند.ضمن اینکه نهاد تصمیمگیرنده باید مشاوران مدبر داشته باشد تا بتوانند مسائل و مشکلات را بهصورت ریشهای حل کنند.
عوارض پلکانی به صادرات آسیب وارد کرد
بهرامن، رئیس خانه معدن ایران عنوان داشت: وضع عوارض پلکانی بر صادرات آسیب وارد کرد اما هیچ کس نتوانست آن را توجیه کند و اگر در بخش فولاد متولی وجود داشت در حال حاضر عوارض صادراتی با این شرایط اعمال نمیشد.
وی در ادامه افزود: برنامهریزی برای فولاد را نه برای حال که باید برای ۲۰۳۵ برنامهریزی کرد.
بهرامن گفت: در بحث فولاد خصوصی بودن و یا دولتی بودن مطرح نیست چرا که فولاد صنعتی استراتژیک است که همه باهم آن را پیش خواهند برد.
رئیس خانه معدن ایران توجه به شرایط جهانی برای صادرات محصولات فولادی را حائز اهمیت دانست و خاطرنشان کرد: باید از شرایط پیرامون همچون جنگ اوکراین و روسیه نهایت استفاده را کرد چرا که در غیر این صورت فرصت سوزی کردهایم.
وی مهمترین مزیت تولید فولاد در کشور را وجود مواد معدنی و انرژی در کشور دانست و افزود: استفاده نادرست ما از این دو برای تولید فولاد ناشی از سوء مدیریت است که درنهایت منجر به تصمیمات نادرست و اعمال وضع عوارض صادراتی میشود.
تولید فولاد با نگاهی کیفی
مقدمعلی، معاون طرحهای توسعه معادن و صنایع معدنی ایمیدرو نیازمندی ما در توسعه صنعت فولاد را ناشی از مزیتهای ما نسبت به رقبا برشمرد و افزود: مزیت ما در تأمین گاز سبب توسعه فولاد و ایجاد افق تولید بود.
مقدمعلی خاطرنشان کرد: ما ظرفیتهای فعالی داریم که عملکرد آن مشخص است اما یکسری ظرفیتهای مجوز وجود دارد که تناسبی با روند تولید فولاد ندارد. همچنین باید توجه داشت که حرکت بهسوی تولید کیفی درست است اما باید بدانیم در آینده بازار رقابتی برای فروش آن داریم یا خیر.
وی ادامه داد: در بحث ریل که ارزش افزوده بالاتری دارد نیاز است تا ارزیابی بازار مصرف انجام شود.
مشکلات اکتشافات ناشی از کاغذبازی اداری است
تقیزاده، مدیرعامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو با اشاره به تأمین انرژی در این شرکت گفت: احداث نیروگاه چادرملو پشتوانهای برای تأمین انرژی است که در همین راستا شرکت معدنی و صنعتی چادرملو ساخت دو نیروگاه ۵۴۶ مگاواتی و یک نیروگاه خورشیدی را در دست اقدام دارد.
وی به انجام اکتشافات را در چادرملو اشاره کرد و افزود: ما ۸ دستگاه حفاری جدید برای اکتشاف معادن خریداری کردهایم و ۵ دستگاه هم به ماشینسازی اراک سفارش دادهایم. مشکل اصلی ما در اکتشاف مشکلات بروکراسی اداری است. کویر مرکزی، آینده اقتصاد ایران است اما گلوگاه کار ما در مشکلات اداری است.
وی ادامه داد: ما در زمینه علم اکتشاف، فناوری روز را در اختیار نداریم اما در حال مذاکره هستیم تا شرکتهای مختلف را برای این امر پایکار بیاوریم.
در حال از دست دادن مزیتهای توسعه متوازن فولاد هستیم
محمدجعفر صالحی معاون خرید ذوبآهن اصفهان گفت: ما سال گذشته ما بیش از ۱.۵ میلیون دلار در بنادر دموراژ دادیم.
وی با اشاره به متوازن بودن توسعه صنعت فولاد گفت: توسعه متوازن این صنعت در گذشته مبتنی بر انرژی ارزان، نیروی کار ارزان و دسترسی به مواد اولیه و معادن غنی بوده اما در حال حاضر در حال از دست دادن تمام این مزیتها هستیم.
صالحی با اشاره به پهنههای اکتشافی در کشور گفت: در سامانه کاداستر ۵۰ درصد مساحت کشور بهصورت موزاییکی مشخص شده که باید خروجی آن بررسی شود.